Anismus Nedir?
Anismus, Paradoksal Puborektal kontraksiyon, Dissinerjik Defekasyon veya Spastik Pelvik Taban tanımların hepsi aynı anlama gelmektedir. Yani makatta yeterli gevşememe olmamasına bağlı zor dışkılama!
Sağlıklı bir kişide, tuvalet sırasında fizyolojik olarak makat ve pelvik taban kasları (puborektal kas) istemsiz, farkında olmadan gevşer ve normal bir ıkınma ile büyük abdest dışarı atılır. Eğer bu kaslarda gevşeme olmaz ise makat açıklığı sağlanamaz, hasta büyük abdestinin makatın ağzına kadar geldiğini fakat çıkaramadığını söyler. Çıkarabilmek için sürekli ıkınır ve saatlerce tuvalette kalabilir. Ya da tam boşaltamama hissi ile gün içerisinde defalarca tuvalete gidebilir. Aşırı ıkınmaya ve bu spazma bağlı olarak sürekli ve şiddetli bir makat ağrısından yakınır. Büyük abdestin yumuşak ya da sert olmasının bir farkı yoktur. Makat kasları gevşeyemediği için her şeklide zorlanma olur, çoğu zaman çıkartmak için el yardımı da gerekir. Aşırı ıkınmaya bağlı rektal kanamalar olur, zamanla basur ve makat çatlağı hastalıkları da gelişebilir. Hastalar utanma hissinden kurtulup çoğu zaman makat ağrısı veya kanama şikayeti ile doktora giderler. Kanamaya yönelik kolonoskopi tetkiki yapılıp, genelde basur/çatlak tedavisi alırlar. Yıllarca süren bu hastalık nedeniyle barsak sarkması, gaz ve büyük abdest kaçırma da görülebilir. Altta yatan anismus sıklıkla gözden kaçar. Makat ağrısı, tuvalet zorluğu nedeniyle iş, ev ve sosyal yaşantıda sıkıntılar yaşar, yaşam kalitesi düşer, hatta ağrı kesici bağımlılığı dahi gelişebilir. Fakat çoğu kişi bu şekilde yaşamına zor da olsa bu duruma alışarak devam eder.
Anismus Nedenleri
Anismus nedenleri tam olarak bilinememekle beraber;
- Çocukluk çağı fiziksel ve ruhsal travmaları.
- Cinsel ilişki problemleri.
- Depresyon ve aksiyete bozuklukları.
- Çok uzun süre büyük abdest tutma alışkanlığı olanlarda.
- Anismus daha sık beraberlik gösterir.
Anismus Tanısı
- Hasta hikayesini dinlemek en iyi tanı yöntemidir.
- Fizik muayenede hastalardan gevşemesi ve ıkınması istendiği halde makatta hareket olmaması, rektal muayenenin yapılamaması oldukça tipiktir.
- MR defekografi ve endoanal manometri oldukça yardımcıdır.
Anismus Tedavisi
Anismus birkaç ilaç verilerek tedavi edilebilecek kolay bir hastalık değildir. Tedavi süreci hem hasta hem de doktor için sabır ve karşılık güven ister. Tedavinin temelinde makat ve pelvik kaslarını gevşetme yatar.
Tuvalet yaparken ayak altına tabure koymak yada alaturka tuvaletleri kullanmak (pozisyonun gevşetici etkisi).
Anismus Tedavisinde Biofeedback
Tuvalet alışkanlığını değiştiren, doğru dışkılamayı gösteren cihaz yardımlı bir gevşeme/gevşetme tedavisidir.
Anismus Tedavisinde Botoks Uygulaması
2 farklı botoks tedavisi vardır:
Eğer makatın iç kası çok kalın ve dinlenme basıncı çok yüksek ise poliklinik şartlarında 5 dakikalık kısa bir işlem ile makat kasına botoks yapılarak gevşeme sağlanır.
Ama genelde bu tedavi yeterli olmaz. Tedavide asıl amaç puborektal kası gevşetmektir. Puborektal kas her iki tarafta yaklaşık 6 cm içerdedir. Hastalara ameliyathane şartlarında hafif bir anestezi verilerek ultrason yardımıyla bu kaslar görüntülenir botoks enjeksiyonu yapılarak bu kaslarda gevşeme olması amaçlanır.