Kolorektal Kanserin İlerlemesi Azaltılabilir Mi?
Yapılan çalışmalar bazı şeylerin bu konuda hastalara yardımcı olabileceğini göstermektedir.
- Sağlıklı bir kiloya düşüp bu kiloda kalmak; Yapılan çalışmalarda aşırı kilo veya obeziteninkolorektal kanserin nüks riskini ve kolorektal kanserden ölüm oranlarını artırdığını göstermektedir. Sağlıklı bir kiloya sahip olmanın diğer faydaları da göz ardı edilemeyecek kadar fazladır.
- Aktif bir yaşam tarzı; Yapılan çalışmaların çoğunda düzenli fiziksel aktivitede bulunmanın kolon ve rektum kanserinüks riskini ve kolon ve rektum kanserinden ölüm oranlarını düşürdüğünü göstermektedir. Ne kadar fiziksel aktivite gerektiği konusu net olmamakla beraber, ne kadar fazla ise o kadar iyi denilebilir.
- Sağlıklı beslenme; Bazı çalışmalarda, kolon ve rektum kanseritedavisi sonrası hastaların sebze, meyve, tam tahıl, tavuk ve balık tüketmeleri durumunda fazla rafine şeker, yağ, kırmızı ve işlenmiş et ürünleri tüketenlere göre daha uzun yaşadıkları iddia edilmektedir. Ancak bu olumlu etkinin kolorektal kanser üzerine mi olduğu, yoksa sağlıklı beslenmenin diğer etkileri nedeniyle mi olduğu açık değildir. Şüphesiz sağlıklı beslenme ne olursa olsun faydalıdır, en azından kalp hastalığı ve diyabet gibi diğer önemli sağlık sorunlarına ait riski azalttığı konusunda tartışma yoktur.
- Diyet takviyeleri; Bu ürünlerin kolon ve rektum kanserigelişimini durdurma ya da nüksü önleme gibi açık faydaları gösterilememiştir. Ancak bu, hiçbirinin faydası olmayacağını göstermez, sadece faydaları bilimsel olarak kanıtlanamamıştır.
- Vitamin D; Bazı çalışmalarda kan vitamin D düzeyleri yüksek olan kolon ve rektum kanserihastalarında sonuçların daha iyi olduğu iddia edilmekle beraber vitamin D alınmasının olumlu etkileri net değildir.
- Kalsiyum; Bazı çalışmalarda, daha önce polipi olan hastalarda kalsiyum desteği alınmasının yeni kolorektal polip geşimini azaltabildiği iddia edilmektedir. Ancak bu konuda da yeterli bilimsel veri yoktur.
- Alkol; Alkol alımı ile kolon ve rektum kanserigelişimi arasında, özellikle de erkeklerde bir ilişki olduğu gösterilmiştir. Ancak alkol alımının kolon ve rektum kanserinüksü ile ilişkisi net değildir. Amerikan Kanser Derneği, alkol tüketen kişilere kolon, rektum kanseride dahil olmak üzere belli kanser türleri için risklerini azaltabilmeleri için kadınlara günde 1, erkeklere ise günde 2 kadehten fazla alkol tüketmemelerini önermektedir.
- Sigaranın bırakılması; Araştırmalar sigara içen kolon, rektum kanseri hastalarında kanser veya diğer nedenlerle ölüm oranlarının daha yüksek olduğunu göstermektedir. Kolon,rektum kanseri riski bir yana bırakıldığında bile sigarayı bırakmanın faydaları tartışılmayacak kadar çoktur.
Kolorektal Kanser Sonrası Tekrar Kanser Olur Muyum?
Kolon veya rektum kanseri hastaları takip sürecinde birçok sağlık problemi yaşayabilirse de, en büyük endişe yeni bir kanserle yüzleşmektir. Kolorektal kanser tanısı alan hastalarda diğer kanserler de eş zamanlı ya da zaman içinde ortaya çıkabilir. Diğer kanser türlerinin yanı sıra bu hastalarda tekrar kolon, rektum kanseri gelişme riski de normale göre daha yüksektir.
Tedavi sonrası erken dönemde aynı kanserin tekrarlamasına nüks veya rekürens adı verilir. Ancak bazı hastalarda da tamamen farklı ve diğeri ile bağımsız ikinci bir kanser ortaya çıkabilir.
Maalesef kolorektal kanser tedavisi almak kişiyi diğer kanserlerden korumaz. Diğer insanlarda gelişebilen tüm kanserler bu hasta grubunda da gelişebilir ve aslında bazı kanser türleri için bu risk normale göre de biraz daha artmıştır.
Kolon kanseri hastaları için risk artışı olan bu kanserler;
- İkinci bir kolon kanseri (bu ilk kanserin nüks etmesinden farklıdır)
- Rektum kanseri
- Mide kanseri
- İnce bağırsak kanseri
- Anüs kanseri
- Safra yolu kanseri
- Uterus (rahim) kanseri
- Böbrek kanseri
- Üreter kanseri
Rektum kanseri hastaları için risk artışı olan bu kanserler;
- Kolon kanseri
- İnce bağırsak kanseri
- Anüs kanseri
- Akciğer kanseri
- Vajina kanseri
- Böbrek kanseridir.
Bu kanserlerdeki risk artışının sebebi beslenme, obezite, fiziksel aktivite gibi ortak risk faktörleri olabilir. Lynch sendromu hastalarında olduğu gibi genetik yatkınlık da diğer bir faktör olabilir.
İkinci bir kanser gelişme riskini azaltmanın yolu da mümkün olduğunca sağlık durumunu korumaktır. Örneğin sigaranın bırakılması, fazla kilolu olunmaması, fiziksel olarak aktif olunması, sağlıklı beslenme, alkol alınmaması veya alımının kısıtlanması kişiyi tüm sağlık problem risklerinden koruyucu önlemlerdir.